Dạo gần đây có nhiều người hỏi tôi về
Coaching khá nhiều hay khóa học coaching. Và quả thật Coaching là một công việc vẫn còn mới
bắt đầu chớm nở tại Việt Nam, cho nên để tìm tài liệu tiếng Việt viết về
nó thì gần như là bằng không.
Vì vậy, tôi quyết định sẽ làm một bài tổng
hợp đầy đủ để bạn hiểu tổng quan về Coaching và những đặc điểm của nó.
Những gì tôi chia sẻ một phần dựa trên kinh nghiệm thực tế, và một phần
tham khảo từ các nguồn sách về Coaching có uy tín. Còn bây giờ chúng ta hãy bắt đầu tìm hiểu về Coaching là gì.
 |
| coaching là gì |
Coaching Là Gì?
Kể từ thời xa xưa khi còn có những phương
tiện di chuyển như xe ngựa chở khách (stagecoach) hay tàu lửa (rail
coach), thì từ “coach” theo đúng nghĩa đen của nó mang ý nghĩa vận
chuyển một người nào đó từ nơi này sang nơi khác.
Một điểm chung mà tất cả mọi hình thức
“coach” đều có đó là mọi người sử dụng chúng để giúp họ tiến về phía
trước theo một hướng đi nhất định, cụ thể. Điều này giải thích lý do vì
sao Coaching không tập trung vào quá khứ, mà chỉ hướng đến tương lai và tập trung vào hành động ở hiện tại.
Vậy Coaching có phải là điều gì ghê gớm lắm
không? Câu trả lời là không. Coaching thực ra rất bình thường. Coaching
đơn giản là một cuộc đối thoại, hoặc một chuỗi các cuộc đối thoại của
Coach với khách hàng.
Liên Đoàn Coach Quốc Tế (International Coach Federation) định nghĩa Coaching là “hợp
tác với khách hàng trong một quá trình khơi gợi tư duy và óc sáng tạo,
mà từ đó truyền cảm hứng giúp khách hàng phát huy tối đa tiềm năng của
mình trong cuộc sống cá nhân cũng như trong công việc.”
Chắc hẳn bạn đã từng nghe qua một câu nói của Einstein là “Điên rồ nghĩa là làm đi làm lại một việc và kỳ vọng là sẽ có kết quả khác đi.” Và đó là lý do vì sao Coaching sẽ giúp bạn làm khác đi để có được kết quả khác hơn.
Mục tiêu của Coaching đó là trong quá trình
hợp tác với Coach, khách hàng có nhận thức tốt hơn về bản thân mình,
với nhận thức mới trong khóa học coaching skills , khách hàng sẽ có lựa chọn mới, và với lựa chọn mới sẽ
có hành động mới, hành động mới sẽ dẫn đến sự thay đổi.
Đó là lý do vì sao tạm dịch Coaching là Khai Vấn.
Khai nghĩa là khai thông, là mở ra. Vấn là câu hỏi, cũng là tự vấn
mình. Khai vấn nghĩa là thông qua câu hỏi để tự vấn mình, từ đó khai
thông và mở ra những nhận thức mới cho bản thân. Trong quá trình
Coaching, người Coach sẽ lắng nghe, đặt câu hỏi, phản hồi cho khách hàng
với mục đích là giúp họ tự tìm ra câu trả lời ở bên trong chính mình.
Liên Đoàn Coach Quốc Tế
Do Coaching chỉ mới xuất hiện và bùng nổ trong vài năm gần đây nên thực tế nó vẫn chưa có một chuẩn mực nhất định. Chính vì vậy, International Coach Federation (ICF) – Tổ chức về Coach uy tín nhất thế giới đã ra đời với mục đích thúc đẩy sự phát triển của ngành Coaching, tạo nên một chuẩn mực chung trong việc đào tạo và cấp chứng chỉ hành nghề cho các Coach.Để đảm bảo rằng mình lựa chọn đúng người Coach, bạn cần phải tìm hiểu kỹ xem người này đã được qua đào tạo hay chưa? Đã được cấp chứng chỉ hành nghề hay chưa? Bởi vì đây là một điều cực kỳ quan trọng để đảm bảo quyền lợi của bạn. Tuy nhiên, mình cũng phải chia sẻ rằng có chứng nhận ICF không đồng nghĩa rằng họ là Coach giỏi. Tất cả mọi thứ đều là tương đối mà thôi. Câu hỏi cuối cùng bạn phải tự hỏi là: “Người này có thể giúp gì cho mình?”
Tại Sao Chúng Ta Lại Chọn Đồng Hành Với Một Coach?
- Bạn có thích cảm giác mỗi sáng thức dậy được cảm thấy hưng phấn với những khả năng vô tận có thể xảy ra trước mắt không?
- Bạn có một ước mơ mà dường như không biết cách nào để hiện thực hóa nó?
- Bạn có muốn có nhiều thời gian?
- Tiền bạc? niềm vui hơn? (bạn hãy điền tiếp thêm vào chỗ trống __________? nếu muốn).
- Bạn khao khát làm một điều gì đó khác biệt nhưng lại không biết nó là gì và làm sao để đến được đó?
Coaching hoàn toàn tập trung vào CHÍNH BẠN. Bạn tạo nên cuộc sống của mình từ những lựa chọn của bạn, từ những giá trị cốt lõi và những nguyên tắc chỉ đạo của bạn. Coaching là một quá trình đồng sáng tạo giữa bạn và Coach – một mối quan hệ mà trong đó tập trung vào việc hỗ trợ bạn nhận diện và đạt được những gì bạn mong muốn.
Coaching không phải là tư vấn tâm lý. Tư vấn tâm lý tập trung vào quá khứ, Coaching tập trung vào hiện tại và tương lai. Khi bạn gặp một bác sĩ tâm lý, họ sẽ có câu trả lời cho bạn. Nhưng trong Coaching, bạn mới là người có câu trả lời cũng như đó là kỹ năng coaching nhân viên sau này . Tiến độ trong tư vấn tâm lý có thể sẽ rất chậm và đau đớn; còn trong Coaching thì sự phát triển và tiến độ của bạn sẽ rất nhanh và còn thú vị nữa.
Coaching được thực hiện dựa trên niềm tin rằng bạn là một cá nhân tổng thể và trọn vẹn, có khả năng và sự sáng tạo. Coach chính là người bạn đồng hành của bạn, người sẽ hỗ trợ bạn, giúp bạn có được những nhận thức mới, những công cụ và chiến lược để giúp bạn tìm ra câu trả lời cho chính mình. Đặc điểm của Coaching là tiến về phía trước và tập trung vào việc hành động, nó được thiết kế để hỗ trợ bạn trong việc nhận ra những gì đang giữ chân bạn lại và để vượt qua nó.
 |
| khóa học coaching |
Phân Biệt Coaching Và Các Ngành Nghề Khác
Để hiểu rõ hơn về Coaching, chúng ta cần phải hiểu rõ sự khác biệt của nó với các loại hình đào tạo, chữa trị tâm lý, tư vấn khác. Dưới đây là sự khác biệt giữa Coaching và một số ngành nghề khác.a. Đào tạo
Chương trình đào tạo cần phải có một chương trình học cụ thể và một hướng tiếp cận đã được chuẩn bị sẵn từ trước để biến việc học đó thành hiện thực. Ví dụ, nếu như bạn đang được đào tạo trong lớp học để sử dụng máy tính, thì chuyên gia đào tạo sẽ sử dụng một hướng tiếp cận có hệ thống để đảm bảo rằng bạn thu nhận một lượng thông tin cụ thể, trong một khoảng thời gian cụ thể.
Coaching lại đi theo một hình thức linh hoạt hơn, và dựa theo mục tiêu của khách hàng. Cả Coach và khách hàng đều tác động đến định hướng và nội dung của các buổi gặp mặt. Ngoài ra, Coaching còn đòi hỏi khách hàng có trách nhiệm đối với việc học hỏi của mình và khuyến khích việc tiếp tục học hỏi không ngừng sau các buổi gặp mặt.
b. Tư vấn tâm lý, tham vấn tâm lý, tâm lý trị liệu, tư vấn, cố vấn?
Tư vấn:
thường là một cá nhân có kinh nghiệm, kiến thức và chuyên môn trong một
lĩnh vực nào đó và được cá nhân hay tổ chức mời về để tư vấn cho họ.
Thông thường thì nhà tư vấn sẽ là người chẩn đoán vấn đề, đưa ra giải
pháp và đôi lúc họ là người thực thi giải pháp luôn.
Cố vấn:
có thể hiểu như là người đi trước dẫn dắt người đi sau dựa trên kinh
nghiệm của họ trong một lĩnh vực chuyên môn nào đó. Thường thì họ sẽ đưa
ra lời khuyên, chỉ bảo cho người được dẫn dắt.
Tham vấn:
công việc này tập trung vào việc chữa lành nỗi đau trong quá khứ. Nó
tập trung vào việc giải quyết những gì đã diễn ra trong quá khứ mà vẫn
đang ảnh hưởng đến cuộc sống hiện tại của cá nhân ấy. Dĩ nhiên Coaching
(khai vấn) cũng sẽ tìm hiểu một chút về quá khứ của khách hàng, nhưng
một trong những nguyên lý trong Coaching đó là tin rằng con người có
quyền lựa chọn và họ có khả năng thay đổi cuộc sống của mình bằng những
lựa chọn trong hiện tại.
c. Một người nào đó giải quyết vấn đề giùm bạn?Coaching dựa theo nguyên tắc rằng: một cá nhân bất kỳ đều phải là người chịu trách nhiêm cao nhất cho cuộc sống và những kết quả mà họ đạt được. Nếu chúng ta thừa nhận rằng chúng ta có trách nhiệm đối với một việc gì đó, thì chúng ta có sức mạnh và khả năng ảnh hưởng đến điều đó. Ví dụ nếu hiện tại bạn chưa đạt được kết quả mà bạn muốn trong công việc, một người Coach có thể khuyến khích bạn nên:
- Hiểu về tình huống đó một cách rõ ràng hơn.
- Phát triển những ý tưởng hay cách tiếp cận mới cho những tình huống như vậy.
- Bắt đầu hành động để đạt được kết quả bạn muốn.
Những Cam Kết Trong Quá Trình Coaching
a. Từ phía Coach, họ sẽ đảm bảo:1. Lắng nghe
Một trong những điều tuyệt vời nhất mà bạn có thể được trải nghiệm trong Coaching đó là sự tập trung và lắng nghe của họ. Trong cuộc sống hiện tại, khi chúng ta bị bao vây bởi quá nhiều thứ khiến cho chúng ta luôn ở trong trạng thái ngắt kết nối (disconnect) với những người xung quanh, thì việc có một người sẵn sàng lắng nghe những tâm tư, suy nghĩ của bạn là một món quà cực kỳ quý giá. Có đôi khi, vấn đề của chúng ta không quá lớn như chúng ta nghĩ, nhưng cái chúng ta cần đó là một người sẵn sàng lắng nghe và không phán xét gì ta cả. Và chỉ cần như vậy thôi thì chúng ta cũng có thể đã giải quyết được những trở ngại của mình rồi.
2. Hỗ trợ
Bạn sẽ nhận được sự hỗ trợ tuyệt đối từ Coach của mình. Sự hỗ trợ ở đây có thể được hiểu rằng khi bạn gặp thất bại trong quá trình tiến đến mục tiêu của mình, Coach sẽ là người hỗ trợ bạn tạo ra những phương pháp khác để tiếp tục tiến đến mục tiêu. Khi bạn đạt được một thành quả gì đó, Coach sẽ là người chia sẻ cùng bạn.
3. Kế hoạch hành động
Đặc điểm của Coaching là hướng về phía trước và tập trung vào hành động. Bạn và Coach sẽ cùng nhau tạo nên kế hoạch hành động để giúp bạn tiến gần đến mục tiêu của mình hơn. Coach sẽ đặt câu hỏi giúp bạn tạo nên câu trả lời của chính mình. Coach sẽ là người cho bạn một góc nhìn khác để bạn có cái nhìn rõ hơn về kế hoạch hành động của mình.
4. Phản hồi chân thật
Khi bạn có những niềm tin giới hạn hay những hành vi, thói quen chưa tốt, Coach sẽ là người thẳng thắn chỉ ra điểm đó cho bạn. Khi bạn trì hoãn, hoặc không hành động, Coach cũng sẽ là người thẳng thắn nói cho bạn biết những hành vi đó của bạn. Bởi vì nguyên tắc của Coaching là tập trung vào khách hàng, nên Coach sẽ không ngần ngại nói ra những điều đang ngăn cản bạn đạt đến mục tiêu của mình. Và bạn, khi tiếp nhận những thông tin đó, cần phải suy ngẫm và đánh giá xem điều đó là hữu ích hay không hữu ích, và sau đó lựa chọn thay đổi.
5. Bảo mật thông tin
Một trong những đạo đức nghề nghiệp của Coaching là không tiết lộ những gì mà khách hàng chia sẻ với người khác. Hiểu vui thì đó là “sống để bụng, chết mang theo”
. Chính vì vậy bạn hãy hoàn toàn yên tâm khi chia sẻ với Coach của mình.b. Đối với khách hàng, Coach trông đợi bạn:
1. Giữ cam kết
Trong mỗi session (buổi) chúng ta gặp nhau, chúng ta sẽ có những cam kết cần phải làm giữa các session. Và điều duy nhất mình muốn đó là bạn cần phải giữ những cam kết đó. Nếu bạn đã nói rằng “Mình sẽ làm điều này” thì bạn cần phải giữ cam kết thực hiện điều đó. Sẽ không có ý nghĩa gì khi bạn tới mỗi buổi coaching session và nói với mình rằng bạn không thực hiện được cam kết bạn đã nói ở buổi trước.
2. Chịu trách nhiệm 100%
Bạn là người chịu trách nhiệm cho cuộc sống của mình, cho những lựa chọn và hành động của mình. Bạn cần phải hiểu rõ một sự thật rằng Coach không phải là nơi bạn tìm đến để chạy trốn thực tại. Chúng ta chỉ có thể làm việc hiệu quả với nhau khi bạn chịu trách nhiệm cho cuộc sống của mình và không đổ lỗi cho bất kỳ ai khác. Một khi bạn chịu trách nhiệm cho cuộc sống của mình, bạn sẽ có khả năng tạo sức ảnh hưởng với những điều bạn muốn thay đổi. Và mình sẵn lòng cùng bạn đồng hành trên con đường đó.
3. Thẳng thắn và trung thực
Khi có một suy nghĩ gì đó, hay khi bạn biết đâu có thể là nguyên do tạo nên vấn đề này, bạn cần phải chia sẻ với mình. Bởi vì chỉ có bạn mới hiểu rõ bạn nhất. Mình không thể giúp bạn nếu bạn không tin tưởng mình và thẳng thắn chia sẻ những gì bạn suy nghĩ. Hoặc nếu trong quá trình làm Coaching, bạn cảm thấy có những điểm mà mình làm khiến bạn cảm thấy không thoải mái, hãy thẳng thắn chia sẻ với mình, mình sẽ rất hoan nghênh những phản hồi đó. Khi bạn thấy mình đang áp đặt và dẫn dắt bạn theo hướng mình muốn, hãy ngay lập tức nói lên ý kiến của mình, chỉ khi ấy chúng ta mới thực sự tin tưởng và thẳng thắn với nhau.
Giới Thiệu Về Coaching Cho Tuổi 20
Vậy là bạn đã hiểu sơ về Coaching là gì và lý do vì sao nó lại cực kỳ hữu ích cho khách hàng rồi.Còn bây giờ:
- Nếu bạn cảm thấy rằng cuộc sống của mình đã đến lúc cần phải có sự thay đổi
- Nếu bạn cảm thấy rằng bạn không muốn tiếp tục sống cuộc sống như trước đây nữa
- Nếu bạn cảm thấy cần một người lắng nghe, tin tưởng, thúc đẩy và hỗ trợ bạn tiến đến những điều bạn mong muốn nhanh hơn
- Nếu bạn cảm thấy rằng trong tâm trí của mình có quá nhiều điều suy nghĩ, những băn khoăn trăn trở không biết chia sẻ cùng ai, kể cả những người mà bạn nghĩ rằng là thân thiết với mình
- Nếu bạn muốn có một người bạn đồng hành cùng bạn, nhắc nhở bạn tập trung vào những mục tiêu bạn đề ra trong cuộc sống
- Hay đơn giản bạn muốn cải thiện chất lượng cuộc sống của bản thân mình
- Và trên hết là bạn đang ở trong độ tuổi 20, độ tuổi đẹp nhất của đời người
Nếu tất cả những điều trên đúng với mong
muốn của bạn, thì Coaching Cho Tuổi 20 sẽ là một công cụ hữu ích để hỗ
trợ cho bạn thực hiện được những điều bạn mong muốn.
Không giấu gì bạn, tôi cũng là một người
trong độ tuổi 20. Nhưng tôi may mắn có được những cơ hội trải nghiệm
trong suốt 7 năm qua để có được ngày hôm nay.
Và tôi hiểu cảm giác lạc lối, mờ mịt với
con đường phía trước của những người trẻ. Tôi đã từng như bạn. Và tôi
ước ngày đó nếu mình biết đến Coaching sớm hơn thì có lẽ đường của mình
đi đã ngắn hơn nhiều rồi.
Chính vì vậy tôi tạo ra Coaching Cho Tuổi
20 như một cách để “đáp đền tiếp nối” cho những người đã từng hỗ trợ tôi
những năm tháng tuổi trẻ của mình. Bây giờ là lúc tôi quay lại cống
hiến và giúp đỡ cho những người đang như tôi ngày ấy.
Nếu bạn thật sự tin rằng đã đến lúc mình
cần phải tạo nên sự thay đổi trong cuộc đời mình, hãy cho phép tôi được
đồng hành cùng bạn trên chặng đường đi sắp tới.